Tốc độ:
1x
(QK7 Online) – Theo Wikipedia Tiếng Việt, thuật ngữ Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại được phổ dụng tại Nga và một số quốc gia thuộc Liên Xô cũ để chỉ một phần cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai kể từ 22 tháng 6 năm 1941 đến 9 tháng 5 năm 1945 chống lại Đức Quốc xã và các đồng minh ở Mặt trận phía Đông. Trong cuộc chiến tranh Vệ quốc vĩ đại của nhân dân Liên Xô, cùng với xe tăng T-34, máy bay tiêm kích Il-2, pháo phản lực Katyusha; thì những vũ khí bộ binh như súng tiểu liên PPSh, trung liên Degtyarev, đại liên DShK đã trở thành một trong những biểu tượng dễ nhận biết nhất của chiến thắng vĩ đại.
Súng tiểu liên PPSh
Trước khi phát xít Đức xâm lược Liên Xô (tháng 6/1961), vũ khí cá nhân chính của người lính Hồng Quân là súng trường, tuy tầm bắn xa, mức chính xác cao, nhưng tốc độ bắn chậm, không phù hợp với chiến tranh hiện đại.
Trong cuộc chiến tranh với Phần Lan (1939-1940), yêu cầu của Hồng Quân cần một loại súng tiểu liên trang bị cho cá nhân, có độ tin cậy cao và khả năng sản xuất hàng loạt.
Đơn giản, tin cậy và giá rẻ
Vào mùa thu năm 1940, cuộc thi các thiết kế để chế tạo một mẫu súng cho bộ binh với chiến thắng thuộc về mẫu của George Shpagin với tên gọi PPSh (Việt Nam sau này gọi là súng tiểu liên K50).
Súng tiểu liên PPSh
Trước khi phát xít Đức xâm lược Liên Xô (tháng 6/1961), vũ khí cá nhân chính của người lính Hồng Quân là súng trường, tuy tầm bắn xa, mức chính xác cao, nhưng tốc độ bắn chậm, không phù hợp với chiến tranh hiện đại.
Trong cuộc chiến tranh với Phần Lan (1939-1940), yêu cầu của Hồng Quân cần một loại súng tiểu liên trang bị cho cá nhân, có độ tin cậy cao và khả năng sản xuất hàng loạt.
Đơn giản, tin cậy và giá rẻ
Vào mùa thu năm 1940, cuộc thi các thiết kế để chế tạo một mẫu súng cho bộ binh với chiến thắng thuộc về mẫu của George Shpagin với tên gọi PPSh (Việt Nam sau này gọi là súng tiểu liên K50).
Súng tiểu liên PPSh cùng những trang bị cơ bản của người lính Hồng quân trong cuộc chiến tranh Vệ quốc
Mẫu thiết kế PPSh không chỉ có độ tin cậy cần thiết, mà còn đơn giản trong sản xuất; lần đầu tiên, phần lớn các chi tiết của súng được sản xuất bằng phương pháp dập, các bộ phận thân và báng súng bằng gỗ có cấu hình đơn giản. Điều này làm cho quy trình sản xuất có thể sử dụng những lao động có tay nghề thấp, thậm chí là cả phụ nữ và trẻ em; việc này có ý nghĩa hết sức quan trọng trong thời chiến, khi phần lớn nam giới được huy động cho quân đội.
Đồ họa súng tiểu liên PPSh
Súng tiểu liên PPSh sử dụng loại đạn 7,62×25 mm (dùng chung đạn với khẩu súng ngắn TT, Việt Nam gọi là khẩu K54). Tuy nhiên, trong những tháng đầu tiên của cuộc chiến tranh Vệ quốc, những khẩu PPSh có trong trang bị rất ít. Việc sản xuất hàng loạt súng PPS chỉ được bắt đầu tại nhà máy ở Zagorsk gần Moscow vào tháng 7/1941, nhưng ngay sau đó nhà máy phải sơ tán. Cho đến cuối năm 1941, chỉ mới có 90.000 khẩu PPSh được trang bị cho quân đội; nhưng đến hết năm 1942, đã có 1,5 triệu khẩu PPSh được giao; tổng cộng trong thời gian chiến tranh, đã có khoảng 6 triệu khẩu PPSh đã được sản xuất.
Vào giữa cuộc chiến tranh Vệ quốc, khẩu súng tiểu liên PPSh là vũ khí dễ nhận biết nhất của Hồng quân.
Vào giữa cuộc chiến tranh Vệ quốc, khẩu súng tiểu liên PPSh là vũ khí dễ nhận biết nhất của Hồng quân.
Súng tiểu liên PPSh
Như với bất kỳ loại vũ khí nào, PPSh không chỉ có ưu điểm, mà còn có những nhược điểm; thứ nhất, súng có kích thước và trọng lượng lớn, bất cập trong việc sử dụng chiến đấu trong chiến hào và không gian chật hẹp khi tác chiến đô thị, cũng như trang bị cho trinh sát, lính dù và những thành viên kíp xe tăng. Điều này đã thúc đẩy cải tiến hộp tiếp đạn từ dạng đĩa sang dạng cong, với sức chứa 35 viên.
Với việc chế tạo đơn giản, số lượng PPSh đã đủ trang bị cho lực lượng chiến đấu của Hồng quân, thay thế kịp thời những khẩu súng trường, tạo lợi thế quan trọng cho bộ binh của Hồng Quân, đánh bại lực lượng phát xít.
Vẫn còn sử dụng đến ngày nay
Ngay sau chiến tranh, mẫu súng trường tấn công Kalashnikov (AK) tiên tiến hơn đã thay thế những khẩu PPSh. Tuy nhiên, những khẩu PPSh vẫn được tiếp tục được sản xuất theo giấy phép của Liên Xô tại Hungary, Trung Quốc, Romania; nó được sử dụng rộng rãi trong cuộc chiến tranh Triều Tiên 1950-1953 cũng như nhiều cuộc xung đột cục bộ khác trên toàn thế giới. Hiện nay trong cuộc nội chiến tại Syria, những khẩu PPSh vẫn đang được lực lượng đối lập của Syria sử dụng.
George Semenovich Shpagin, người sáng chế ra khẩu PPSh, năm 1941 đã được trao giải thưởng Stalin; năm 1945, ông được tặng danh hiệu Anh hùng Lao động Liên Xô.
Súng trung liên Degtyarev
Ngay sau khi bước vào giai đoạn "công nghiệp hóa", quân đội Liên Xô cần những mẫu vũ khí mới để thay thế những vũ khí có từ thời Sa Hoàng, trong đó có mẫu súng liên thanh.
Năm 1927, mẫu súng máy của Degtyarev trở thành một trong những loại vũ khí nhỏ đầu tiên được phát triển từ đầu tại Liên Xô.
Trong chiến tranh Vệ quốc, nhiều loại vũ khí mới bắt đầu được trang bị cho Hồng Quân, nhưng mẫu trung liên Degtyarev (còn gọi là súng DP) đã được trang bị trước đó cả chục năm, và được quy định là hỏa lực cấp trung đội của quân đội Liên Xô.
Với việc chế tạo đơn giản, số lượng PPSh đã đủ trang bị cho lực lượng chiến đấu của Hồng quân, thay thế kịp thời những khẩu súng trường, tạo lợi thế quan trọng cho bộ binh của Hồng Quân, đánh bại lực lượng phát xít.
Vẫn còn sử dụng đến ngày nay
Ngay sau chiến tranh, mẫu súng trường tấn công Kalashnikov (AK) tiên tiến hơn đã thay thế những khẩu PPSh. Tuy nhiên, những khẩu PPSh vẫn được tiếp tục được sản xuất theo giấy phép của Liên Xô tại Hungary, Trung Quốc, Romania; nó được sử dụng rộng rãi trong cuộc chiến tranh Triều Tiên 1950-1953 cũng như nhiều cuộc xung đột cục bộ khác trên toàn thế giới. Hiện nay trong cuộc nội chiến tại Syria, những khẩu PPSh vẫn đang được lực lượng đối lập của Syria sử dụng.
George Semenovich Shpagin, người sáng chế ra khẩu PPSh, năm 1941 đã được trao giải thưởng Stalin; năm 1945, ông được tặng danh hiệu Anh hùng Lao động Liên Xô.
Súng trung liên Degtyarev
Ngay sau khi bước vào giai đoạn "công nghiệp hóa", quân đội Liên Xô cần những mẫu vũ khí mới để thay thế những vũ khí có từ thời Sa Hoàng, trong đó có mẫu súng liên thanh.
Năm 1927, mẫu súng máy của Degtyarev trở thành một trong những loại vũ khí nhỏ đầu tiên được phát triển từ đầu tại Liên Xô.
Trong chiến tranh Vệ quốc, nhiều loại vũ khí mới bắt đầu được trang bị cho Hồng Quân, nhưng mẫu trung liên Degtyarev (còn gọi là súng DP) đã được trang bị trước đó cả chục năm, và được quy định là hỏa lực cấp trung đội của quân đội Liên Xô.
Khẩu trung liên Degtyarev (DP) phiên bản 1927
Súng trung liên Degtyarev sử dụng sẵn loại đạn 7,62×54R mm, đây là loại đạn phổ biến nhất trong Hồng Quân, dùng chung với đạn súng trường Mosin (vũ khí bộ binh chính của Hồng Quân), do vậy sẽ đơn giản hơn rất nhiều trong việc bảo đảm hậu cần.
Súng DP được biên chế cho 2 người sử dụng, trong đó có một xạ thủ và một người phục vụ, có nhiệm vụ mang theo 3 hộp tiếp đạn.
Khẩu DP có thiết kế đơn giản, súng có cấu tạo gồm 6 bộ phận và chịu được điều kiện cát bụi rất tốt. Những người lính Liên Xô còn nói vui rằng vũ khí này chỉ phát huy tối đa uy lực sau khi vùi nó vào trong cát.
Điểm đặc biệt của khẩu súng để có thể dễ dàng nhận ra đó chính là hộp tiếp đạn dạng đĩa, được lắp ngang trên thân súng, hộp tiếp đạn này có sức chứa 47 viên. Khi bắn, hộp tiếp đạn của nó xoay tròn, khiến người Liên Xô đặt cho nó biệt danh là "chiếc máy hát của Stalin".
Mẫu súng máy của lịch sử
Khẩu DP được sử dụng lần đầu trong cuộc xung đột Trung - Xô năm 1929, sau đó thử lửa tại cuộc nội chiến ở Tây Ban Nha, trong các trận đánh với quân phiệt Nhật Bản ở Khalkhin-Gol, trong cuộc chiến tranh Liên Xô - Phần Lan năm 1939-1940.
Dựa vào kinh nghiệm sử dụng trong chiến đấu, các nhà thiết kế đã khắc phục những nhược điểm của khẩu DP để tạo ra khẩu DPM hoàn thiện hơn, thậm chí còn tạo ra một số biến thể khác của súng này để trang bị cho xe thiết giáp, xe tăng và máy bay; mặc dù về nguyên tắc, cấu tạo chính của nó không thay đổi
Vào đầu cuộc chiến tranh Vệ quốc, yêu cầu về súng máy hỏa lực liên tục tăng; từ năm 1939 đến giữa năm 1941, số lượng tăng lên 44%; sau khi phát xít Đức xâm lược Liên Xô (22/6/1941), Hồng Quân yêu cầu 170.400 khẩu súng máy DP.
Súng DP được biên chế cho 2 người sử dụng, trong đó có một xạ thủ và một người phục vụ, có nhiệm vụ mang theo 3 hộp tiếp đạn.
Khẩu DP có thiết kế đơn giản, súng có cấu tạo gồm 6 bộ phận và chịu được điều kiện cát bụi rất tốt. Những người lính Liên Xô còn nói vui rằng vũ khí này chỉ phát huy tối đa uy lực sau khi vùi nó vào trong cát.
Điểm đặc biệt của khẩu súng để có thể dễ dàng nhận ra đó chính là hộp tiếp đạn dạng đĩa, được lắp ngang trên thân súng, hộp tiếp đạn này có sức chứa 47 viên. Khi bắn, hộp tiếp đạn của nó xoay tròn, khiến người Liên Xô đặt cho nó biệt danh là "chiếc máy hát của Stalin".
Mẫu súng máy của lịch sử
Khẩu DP được sử dụng lần đầu trong cuộc xung đột Trung - Xô năm 1929, sau đó thử lửa tại cuộc nội chiến ở Tây Ban Nha, trong các trận đánh với quân phiệt Nhật Bản ở Khalkhin-Gol, trong cuộc chiến tranh Liên Xô - Phần Lan năm 1939-1940.
Dựa vào kinh nghiệm sử dụng trong chiến đấu, các nhà thiết kế đã khắc phục những nhược điểm của khẩu DP để tạo ra khẩu DPM hoàn thiện hơn, thậm chí còn tạo ra một số biến thể khác của súng này để trang bị cho xe thiết giáp, xe tăng và máy bay; mặc dù về nguyên tắc, cấu tạo chính của nó không thay đổi
Vào đầu cuộc chiến tranh Vệ quốc, yêu cầu về súng máy hỏa lực liên tục tăng; từ năm 1939 đến giữa năm 1941, số lượng tăng lên 44%; sau khi phát xít Đức xâm lược Liên Xô (22/6/1941), Hồng Quân yêu cầu 170.400 khẩu súng máy DP.
Một tổ chiến đấu bộ binh của Hồng quân với một khẩu súng máy Degtyarev trên mặt trận phòng ngự Odessa năm 1941
Yêu cầu về khẩu DP tiếp tục tăng cao đến năm 1943, khi những khẩu tiểu liên PPSh được trang bị đại trà, thay thế gần như hoàn toàn súng trường trong quân đội Liên Xô.
Súng máy DP được sử dụng rộng rãi như vũ khí chính chi viện hỏa lực cho bộ binh của đơn vị cấp trung đội, cho đến khi kết thúc cuộc chiến tranh Vệ quốc vĩ đại.
Không chỉ được quân đội Liên Xô yêu thích, súng máy DP còn được kẻ thù của họ như quân đội Đức và Phần Lan sử dụng.
Các mẫu DP và phiên bản hiện đại hóa là DPM đã bị loại khỏi biên chế sau khi kết thúc chiến tranh Vệ quốc. Chúng được thay thế bằng một mẫu súng trung liên khác cũng do Degtyarev phát minh, đó là súng trung liên RPD; mẫu súng này phục vụ cho quân đội Liên Xô cho đến cuối những năm 1960, cho đến khi mẫu RPK thay thế hoàn toàn.
Súng máy DP được sử dụng rộng rãi như vũ khí chính chi viện hỏa lực cho bộ binh của đơn vị cấp trung đội, cho đến khi kết thúc cuộc chiến tranh Vệ quốc vĩ đại.
Không chỉ được quân đội Liên Xô yêu thích, súng máy DP còn được kẻ thù của họ như quân đội Đức và Phần Lan sử dụng.
Các mẫu DP và phiên bản hiện đại hóa là DPM đã bị loại khỏi biên chế sau khi kết thúc chiến tranh Vệ quốc. Chúng được thay thế bằng một mẫu súng trung liên khác cũng do Degtyarev phát minh, đó là súng trung liên RPD; mẫu súng này phục vụ cho quân đội Liên Xô cho đến cuối những năm 1960, cho đến khi mẫu RPK thay thế hoàn toàn.
Tái hiện hình ảnh chiến sĩ Hồng quân với súng trung liên DP duyệt binh trong ngày Chiến thắng 9/5
Không chỉ phục vụ trong quân đội Liên Xô, những khẩu DP được cung cấp cho những quốc gia thân thiện của Liên Xô; được biên chế trong quân đội của các quốc gia Khối hiệp ước Warsaw cho đến những năm 1960.
Những khẩu DP sau khi rút khỏi biên chế, được đưa vào niêm cất và nó lại được sử dụng trong một số cuộc nội chiến ở một số quốc gia, gần đây là cuộc chiến tại Ucraina.
Vasily Alekseevich Degtyarev được trao danh hiệu Anh hùng Lao động Liên Xô và bốn Giải thưởng Stalin vì đã có công tạo ra nhiều loại vũ khí khác nhau.
Đại liên DShK
Trong cuộc chiến tranh Vệ quốc, quân đội Đức quốc xã không có loại súng máy cỡ lớn, tương tự như khẩu súng máy hạng nặng DShK của Liên Xô; đây là một lợi thế lớn của Hồng Quân trước lực lượng phát xít.
Những khẩu DP sau khi rút khỏi biên chế, được đưa vào niêm cất và nó lại được sử dụng trong một số cuộc nội chiến ở một số quốc gia, gần đây là cuộc chiến tại Ucraina.
Vasily Alekseevich Degtyarev được trao danh hiệu Anh hùng Lao động Liên Xô và bốn Giải thưởng Stalin vì đã có công tạo ra nhiều loại vũ khí khác nhau.
Đại liên DShK
Trong cuộc chiến tranh Vệ quốc, quân đội Đức quốc xã không có loại súng máy cỡ lớn, tương tự như khẩu súng máy hạng nặng DShK của Liên Xô; đây là một lợi thế lớn của Hồng Quân trước lực lượng phát xít.
Mẫu đại liên hạng nặng DShK 12,7 mm năm 1938
Ra đời bằng nỗ lực tập thể
Năm 1929, nhà thiết kế lừng danh Vasily Degtyarev nhận nhiệm vụ chế tạo súng máy cỡ lớn đầu tiên của Liên Xô, có thể dùng để chống lại xe thiết giáp hạng nhẹ và máy bay bay ở độ cao tới 1.500 mét.
Kiểu súng máy này lúc đầu có tên gọi là Degtyaryov Krupnokalibernyi (đại liên DK) ra đời năm 1930. Súng máy DK được đưa vào sản xuất với số lượng hạn chế từ năm 1933, được gắn trên các xe bọc thép, xe tăng hạng nhẹ và một số tàu nhỏ của hải quân.
Tuy nhiên, qua các thử nghiệm cho thấy, khẩu DK không đáp ứng được kỳ vọng của quân đội; súng có trọng lượng lớn, cấu tạo phức tạp, hoạt động không ổn định và tốc độ bắn chậm, lại phải thường xuyên thay hộp tiếp đạn, do vậy mẫu súng này phải tiến hành sửa đổi theo yêu cầu của quân đội.
Lúc này nhà thiết kế trẻ Georgy Shpagin được về công tác tại phòng thiết kế của Degtyarev, chính Shpagin đã đề nghị thay thế cơ chế tiếp đạn bằng băng đạn sang kiểu tiếp đạn bằng dây sắt và có nhiều cải tiến quan trọng khác, nhất là phần giá súng.
Với sự kết hợp giữa Degtyaryov và Shpagin đã tạo ra một phiên bản súng máy hạng nặng hoàn toàn mới, tháng 12/1938, súng đã vượt qua các đợt thử nghiệm và chính thức đưa vào biên chế trong quân đội Liên Xô với tên gọi DShK-1938.
Việc sản xuất hàng loạt của súng máy DShK bắt đầu vào năm 1940, và được biên chế phổ biến trong Hồng Quân; vào đầu cuộc chiến tranh Vệ quốc, đã có khoảng 800 khẩu DShK phục vụ trong Hồng Quân.
Năm 1929, nhà thiết kế lừng danh Vasily Degtyarev nhận nhiệm vụ chế tạo súng máy cỡ lớn đầu tiên của Liên Xô, có thể dùng để chống lại xe thiết giáp hạng nhẹ và máy bay bay ở độ cao tới 1.500 mét.
Kiểu súng máy này lúc đầu có tên gọi là Degtyaryov Krupnokalibernyi (đại liên DK) ra đời năm 1930. Súng máy DK được đưa vào sản xuất với số lượng hạn chế từ năm 1933, được gắn trên các xe bọc thép, xe tăng hạng nhẹ và một số tàu nhỏ của hải quân.
Tuy nhiên, qua các thử nghiệm cho thấy, khẩu DK không đáp ứng được kỳ vọng của quân đội; súng có trọng lượng lớn, cấu tạo phức tạp, hoạt động không ổn định và tốc độ bắn chậm, lại phải thường xuyên thay hộp tiếp đạn, do vậy mẫu súng này phải tiến hành sửa đổi theo yêu cầu của quân đội.
Lúc này nhà thiết kế trẻ Georgy Shpagin được về công tác tại phòng thiết kế của Degtyarev, chính Shpagin đã đề nghị thay thế cơ chế tiếp đạn bằng băng đạn sang kiểu tiếp đạn bằng dây sắt và có nhiều cải tiến quan trọng khác, nhất là phần giá súng.
Với sự kết hợp giữa Degtyaryov và Shpagin đã tạo ra một phiên bản súng máy hạng nặng hoàn toàn mới, tháng 12/1938, súng đã vượt qua các đợt thử nghiệm và chính thức đưa vào biên chế trong quân đội Liên Xô với tên gọi DShK-1938.
Việc sản xuất hàng loạt của súng máy DShK bắt đầu vào năm 1940, và được biên chế phổ biến trong Hồng Quân; vào đầu cuộc chiến tranh Vệ quốc, đã có khoảng 800 khẩu DShK phục vụ trong Hồng Quân.
Khẩu đại liên hạng nặng DShK được lắp trên tàu hỏa bọc thép năm 1941
Cơn ác mộng của không quân Đức
Thực tế từ những ngày đầu tiên của cuộc chiến, DShK đã là mối đe dọa và gây thiệt hại nghiêm trọng cho lực lượng không quân Đức. Tuy nhiên, với ưu thế của không quân Đức quốc xã trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, hàng trăm khẩu DShK trên toàn bộ mặt trận cũng không thể giúp thay đổi hoàn toàn tình hình.
Trước yêu cầu của cuộc chiến, việc sản xuất đã được tăng tốc; vào cuối thời kỳ của cuộc chiến tranh Vệ quốc, đã có tới 9.000 khẩu súng máy DShK được sản xuất, không chỉ được trang bị các đơn vị phòng không của Hồng Quân. Chúng được lắp đặt đồng loạt trên các tháp pháo xe tăng, pháo tự hành và các đơn vị bộ binh cơ giới. DShK không chỉ dùng cho nhiệm vụ phòng không mà nó còn là hỏa lực mạnh khi chiến đấu trên mặt đất, tiêu diệt các mục tiêu trên các nhà cao tầng.
Tiếp tục truyền thống
Mẫu súng máy DShKM đã được sử dụng bởi các lực lượng vũ trang của 40 quốc gia trong nhiều thập kỷ sau chiến tranh; do vậy đây là một mẫu thiết kế rất thành công. Hiện nay nó vẫn đang phục vụ ở các nước Châu Á, Châu Phi, Châu Mỹ Latinh và Ukraine.
Thực tế từ những ngày đầu tiên của cuộc chiến, DShK đã là mối đe dọa và gây thiệt hại nghiêm trọng cho lực lượng không quân Đức. Tuy nhiên, với ưu thế của không quân Đức quốc xã trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, hàng trăm khẩu DShK trên toàn bộ mặt trận cũng không thể giúp thay đổi hoàn toàn tình hình.
Trước yêu cầu của cuộc chiến, việc sản xuất đã được tăng tốc; vào cuối thời kỳ của cuộc chiến tranh Vệ quốc, đã có tới 9.000 khẩu súng máy DShK được sản xuất, không chỉ được trang bị các đơn vị phòng không của Hồng Quân. Chúng được lắp đặt đồng loạt trên các tháp pháo xe tăng, pháo tự hành và các đơn vị bộ binh cơ giới. DShK không chỉ dùng cho nhiệm vụ phòng không mà nó còn là hỏa lực mạnh khi chiến đấu trên mặt đất, tiêu diệt các mục tiêu trên các nhà cao tầng.
Tiếp tục truyền thống
Mẫu súng máy DShKM đã được sử dụng bởi các lực lượng vũ trang của 40 quốc gia trong nhiều thập kỷ sau chiến tranh; do vậy đây là một mẫu thiết kế rất thành công. Hiện nay nó vẫn đang phục vụ ở các nước Châu Á, Châu Phi, Châu Mỹ Latinh và Ukraine.
Một người lính của quân đội Syria đang sử dụng súng máy DShK trong cuộc nội chiến Syria
Ở Nga, súng máy 12,7 NSV và NSVT và hiện nay là Kord đã thay thế những mẫu DShK, tuy nhiên những mẫu súng máy hạng nặng này vẫn được phát triển trên kinh nghiệm của khẩu DShK và chính Degtyaryov là người đặt nền móng cho lịch sử phát triển súng máy cỡ lớn của Liên Xô và nước Nga hiện nay.
Trịnh Ngọc Tiến
.png)
