Tốc độ:
1x
(QK7 Onlnie) - Đổi mới giáo dục – đào tạo và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin (CNTT) là xu hướng tất yếu hiện nay. Đây là những vấn đề cơ bản tác động sâu sắc đến hoạt động thư viện. Việc ứng dụng CNTT nhằm xây dựng thư viện hiện đại theo hướng điện tử hoá, số hoá là một nhu cầu thiết yếu hiện nay và những năm tiếp theo, góp phần đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động thư viện nhằm phục vụ tốt hơn nhu cầu thông tin của người đọc, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo và nghiên cứu khoa học.
Mục đích chính của thư viện Trường Quân sự Quân khu 7 là phục vụ công tác giảng dạy, học tập, và nghiên cứu cho cán bộ giáo viên là công tác giảng dạy và các đối tượng học viên. Chính vì vậy, để nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo của Nhà trường đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, cần phải xây dựng thư viện trở thành một thư viện hiện đại, liên thông với hệ thống thư viện các học viện, nhà trường, đơn vị quân đội; đội ngũ cán bộ, nhân viên thư viện cần phải đổi mới và nâng cao công tác nghiệp vụ, nhất là phải có trình độ CNTT nhất định.
Đối với Trường Quân sự Quân khu 7 trong những năm qua, Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường đã luôn quan tâm, tạo mọi điều kiện để bảo đảm và phát triển thư viện. Nhờ sự quan tâm và đầu tư đó, thư viện Nhà trường đã vượt mọi khó khăn, cơ bản hoàn thành khá tốt nhiệm vụ của mình. Tuy nhiên, vì nhiều nguyên nhân, hệ thống thư viện hiện nay chưa thật sự tương xứng với vị thế một Trường Quân sự Quân khu, một trung tâm đào tạo các đối tượng học viên của Quân khu 7 hiện nay. Thư viện Nhà trường hiện nay chia thành 2 mảng: mảng tài liệu mật và thư viện số do Ban Hoa học quân sự quản lý và khai thác; các loại sách, báo, tài liệu còn lại do Ban tuyên huấn/Phòng Chính trị quản lý. Việc xé lẻ thư viện như vậy dẫn đến các bộ phận chưa hỗ trợ được cho nhau trong công tác nghiệp vụ, chưa khai thác hết tiềm năng của thư viện, làm tăng biên chế nhân viên quản lý... Đặc biệt là việc ứng dụng CNTT trong công tác thư viện hiện nay ở Nhà trường còn nhiều hạn chế.
Mục đích chính của thư viện Trường Quân sự Quân khu 7 là phục vụ công tác giảng dạy, học tập, và nghiên cứu cho cán bộ giáo viên là công tác giảng dạy và các đối tượng học viên. Chính vì vậy, để nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo của Nhà trường đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, cần phải xây dựng thư viện trở thành một thư viện hiện đại, liên thông với hệ thống thư viện các học viện, nhà trường, đơn vị quân đội; đội ngũ cán bộ, nhân viên thư viện cần phải đổi mới và nâng cao công tác nghiệp vụ, nhất là phải có trình độ CNTT nhất định.
Đối với Trường Quân sự Quân khu 7 trong những năm qua, Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường đã luôn quan tâm, tạo mọi điều kiện để bảo đảm và phát triển thư viện. Nhờ sự quan tâm và đầu tư đó, thư viện Nhà trường đã vượt mọi khó khăn, cơ bản hoàn thành khá tốt nhiệm vụ của mình. Tuy nhiên, vì nhiều nguyên nhân, hệ thống thư viện hiện nay chưa thật sự tương xứng với vị thế một Trường Quân sự Quân khu, một trung tâm đào tạo các đối tượng học viên của Quân khu 7 hiện nay. Thư viện Nhà trường hiện nay chia thành 2 mảng: mảng tài liệu mật và thư viện số do Ban Hoa học quân sự quản lý và khai thác; các loại sách, báo, tài liệu còn lại do Ban tuyên huấn/Phòng Chính trị quản lý. Việc xé lẻ thư viện như vậy dẫn đến các bộ phận chưa hỗ trợ được cho nhau trong công tác nghiệp vụ, chưa khai thác hết tiềm năng của thư viện, làm tăng biên chế nhân viên quản lý... Đặc biệt là việc ứng dụng CNTT trong công tác thư viện hiện nay ở Nhà trường còn nhiều hạn chế.
Nhân viên thư viện Trường Quân sự Quân khu 7 sắp xếp các danh mục cho bạn đọc dễ tiếp cận nhất
Qua nghiên cứu kinh nghiệm đã triển khai xây dựng và đưa vào hoạt động hiệu quả thư viện điện tử, thư viện số của một số học viện, nhà trường quân đội như: Học viện Lục quân, Học viện Chính trị, Học viện Hậu cần, Học viện Hải quân, Trường sĩ quan Lục quân 2, Trường sĩ quan chỉ huy Kỹ thuật Thông tin, Trường sĩ quan Công binh,... để xây dựng được thư viện của Nhà trường đáp ứng nhiệm vụ giáo dục - đào tạo và nghiên cứu khoa học, cũng bảo đảm phục vụ cho các mặt công tác khác, đáp ứng nhiệm vụ trong tình hình mới, cần phải thực hiện tốt một số vấn đề sau:
Một là, cần phải thống nhất về nhận thức đối với vị trí, vai trò của công tác thư viện; về sự cấp thiết phải ứng dụng một cách triệt để CNTT vào hoạt động trao đổi thông tin - thư viện.
Thư viện là một tiêu chí nhằm đánh giá chất lượng giáo dục đào tạo và nghiên cứu khoa học của một Nhà trường ; số lượng và chất lượng tài liệu có trong thư viện phản ánh nội dung giảng dạy và vốn kiến thức người học được trang bị. Vì thế, thư viện vừa là bộ mặt, đồng thời cũng là “sân sau” của một Nhà trường, là giảng đường thứ hai của người dạy và người học, nó góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động dạy và học, nghiên cứu khoa học và các hoạt động khác của nhà trường. Vì vậy, cần phải có sự thống nhất cao về nhận thức trong toàn trường về vị trí, vai trò của thư viện.
Năm 2018, Nhà trường được Trung tâm Thông tin Khoa học Quân sự, Bộ Quốc phòng triển khai xây dựng hoàn thiện giai đoạn 3, hệ thống Thư viện số trong toàn quân. Đây là một thuận lợi cơ bản trong việc xây dựng bản lề cho một thư viện hiện đại của trường, là điều kiện thuận lợi cho cán bộ, giáo viên, học viên trong toàn trường từng bước tiếp cận với các nguồn thông tin, cập nhật những tài liệu bổ ích, nâng cao chất lượng giảng dạy và nghiên cứu khoa học. Bên cạnh đó, cổng Thông tin điện tử Bộ Quốc phòng cùng với mạng MISTEN và Thư viện số, Thư viện điện tử sẽ là một hệ thống thống nhất trong một chỉnh thể về hệ thống thông tin điện tử của ngành Thông tin KHQS và sẽ là hạt nhân cho việc mở rộng trong tương lai. Chính vì vậy, việc ứng dụng CNTT trong hoạt động thư viện của Nhà trường là vấn đề cấp bách hiện nay, đáp ứng yêu cầu của hệ thống thư viện trong toàn quân.
Thứ hai, tổ chức thực hiện dự án thư viện số dùng chung trong Bộ Quốc phòng một cách khoa học, phù hợp với tình hình thực tế của Nhà trường.
Hiện nay, Nhà trường đã được đầu tư xây dựng thư viện số dùng chung trong Bộ Quốc phòng do Trung tâm Thông tin KHQS/Bộ Quốc phòng triển khai dự án. Đây là hệ thống thư viện được kết nối rộng khắp với hệ thống các học viện, nhà trường trong toàn quân. Vì vậy, cần đẩy mạnh việc ứng dụng CNTT vào công tác thư viện, phát huy và khai thác tốt các dịch vụ trên mạng nội bộ của Nhà trường cũng như liên thông với thư viện các học viên, nhà trường thông qua mạng MISTEN.
Công tác tổ chức xây dựng, phát triển nguồn tư liệu số cho thư viện cũng cần được xem xét, tính toán kỹ. Những loại sách, tài liệu nào bạn đọc mượn nhiều nhất, tài liệu quý hiếm, số lượng bản ít mà nhiều người quan tâm tiến hành số hóa, hồi cố trước, ưu tiên các loại tài liệu, giáo trình phục vụ huấn luyện; các loại sách, tài liệu khác số hóa, hồi cố sau. Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ, giáo viên đã qua chiến đấu trong Nhà trường ngày càng ít đi thì kinh nghiệm chiến đấu lấy ở trong sách. Vì vậy, cần tăng cường đầu tư, sưu tầm các loại sách về kinh nghiệm chiến đấu trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ cứu nước và qua các cuộc chiến tranh gần đây do Mỹ và đồng minh tiến hành, các loại sách về nghệ thuật quân sự, tiến hành số hóa trước để phục vụ cho nghiên cứu, giảng dạy và học tập của giáo viên, học viên; từ đó khơi dậy lòng say mê nghiên cứu, phát huy tư duy quân sự của cả thầy và trò, góp phần quan trọng trong việc biến quá trình đào tạo thành tự đào tạo.
Các loại sách, tài liệu đã số hóa, hồi cố, nhanh chóng đưa vào chạy thử nghiệm để phát hiện những sai sót và sửa chữa kịp thời. Có như vậy mới bảo đảm đúng tiến độ và phát huy được hiệu quả trong thực hiện dự án thư viện số của Nhà trường.
Ngoài ra, Nhà trường cũng cần nghiên cứu hợp nhất thư viện thành một đầu mối quản lý, điều hành, việc hợp nhất thư viện thành một đầu mối sẽ phát huy được sức mạnh tổng hợp, các cán bộ và nhân viên thư viện sẽ hỗ trợ được cho nhau trong công tác quản lý và hoạt động nghiệp vụ, nhất là hỗ trợ về kỹ thuật mạng, phần cứng, phần mềm, đồng thời sẽ góp phần giảm biên chế về mặt quân số, bảo đảm cho thực hiện các nhiệm vụ khác của Nhà trường.
Một là, cần phải thống nhất về nhận thức đối với vị trí, vai trò của công tác thư viện; về sự cấp thiết phải ứng dụng một cách triệt để CNTT vào hoạt động trao đổi thông tin - thư viện.
Thư viện là một tiêu chí nhằm đánh giá chất lượng giáo dục đào tạo và nghiên cứu khoa học của một Nhà trường ; số lượng và chất lượng tài liệu có trong thư viện phản ánh nội dung giảng dạy và vốn kiến thức người học được trang bị. Vì thế, thư viện vừa là bộ mặt, đồng thời cũng là “sân sau” của một Nhà trường, là giảng đường thứ hai của người dạy và người học, nó góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động dạy và học, nghiên cứu khoa học và các hoạt động khác của nhà trường. Vì vậy, cần phải có sự thống nhất cao về nhận thức trong toàn trường về vị trí, vai trò của thư viện.
Năm 2018, Nhà trường được Trung tâm Thông tin Khoa học Quân sự, Bộ Quốc phòng triển khai xây dựng hoàn thiện giai đoạn 3, hệ thống Thư viện số trong toàn quân. Đây là một thuận lợi cơ bản trong việc xây dựng bản lề cho một thư viện hiện đại của trường, là điều kiện thuận lợi cho cán bộ, giáo viên, học viên trong toàn trường từng bước tiếp cận với các nguồn thông tin, cập nhật những tài liệu bổ ích, nâng cao chất lượng giảng dạy và nghiên cứu khoa học. Bên cạnh đó, cổng Thông tin điện tử Bộ Quốc phòng cùng với mạng MISTEN và Thư viện số, Thư viện điện tử sẽ là một hệ thống thống nhất trong một chỉnh thể về hệ thống thông tin điện tử của ngành Thông tin KHQS và sẽ là hạt nhân cho việc mở rộng trong tương lai. Chính vì vậy, việc ứng dụng CNTT trong hoạt động thư viện của Nhà trường là vấn đề cấp bách hiện nay, đáp ứng yêu cầu của hệ thống thư viện trong toàn quân.
Thứ hai, tổ chức thực hiện dự án thư viện số dùng chung trong Bộ Quốc phòng một cách khoa học, phù hợp với tình hình thực tế của Nhà trường.
Hiện nay, Nhà trường đã được đầu tư xây dựng thư viện số dùng chung trong Bộ Quốc phòng do Trung tâm Thông tin KHQS/Bộ Quốc phòng triển khai dự án. Đây là hệ thống thư viện được kết nối rộng khắp với hệ thống các học viện, nhà trường trong toàn quân. Vì vậy, cần đẩy mạnh việc ứng dụng CNTT vào công tác thư viện, phát huy và khai thác tốt các dịch vụ trên mạng nội bộ của Nhà trường cũng như liên thông với thư viện các học viên, nhà trường thông qua mạng MISTEN.
Công tác tổ chức xây dựng, phát triển nguồn tư liệu số cho thư viện cũng cần được xem xét, tính toán kỹ. Những loại sách, tài liệu nào bạn đọc mượn nhiều nhất, tài liệu quý hiếm, số lượng bản ít mà nhiều người quan tâm tiến hành số hóa, hồi cố trước, ưu tiên các loại tài liệu, giáo trình phục vụ huấn luyện; các loại sách, tài liệu khác số hóa, hồi cố sau. Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ, giáo viên đã qua chiến đấu trong Nhà trường ngày càng ít đi thì kinh nghiệm chiến đấu lấy ở trong sách. Vì vậy, cần tăng cường đầu tư, sưu tầm các loại sách về kinh nghiệm chiến đấu trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ cứu nước và qua các cuộc chiến tranh gần đây do Mỹ và đồng minh tiến hành, các loại sách về nghệ thuật quân sự, tiến hành số hóa trước để phục vụ cho nghiên cứu, giảng dạy và học tập của giáo viên, học viên; từ đó khơi dậy lòng say mê nghiên cứu, phát huy tư duy quân sự của cả thầy và trò, góp phần quan trọng trong việc biến quá trình đào tạo thành tự đào tạo.
Các loại sách, tài liệu đã số hóa, hồi cố, nhanh chóng đưa vào chạy thử nghiệm để phát hiện những sai sót và sửa chữa kịp thời. Có như vậy mới bảo đảm đúng tiến độ và phát huy được hiệu quả trong thực hiện dự án thư viện số của Nhà trường.
Ngoài ra, Nhà trường cũng cần nghiên cứu hợp nhất thư viện thành một đầu mối quản lý, điều hành, việc hợp nhất thư viện thành một đầu mối sẽ phát huy được sức mạnh tổng hợp, các cán bộ và nhân viên thư viện sẽ hỗ trợ được cho nhau trong công tác quản lý và hoạt động nghiệp vụ, nhất là hỗ trợ về kỹ thuật mạng, phần cứng, phần mềm, đồng thời sẽ góp phần giảm biên chế về mặt quân số, bảo đảm cho thực hiện các nhiệm vụ khác của Nhà trường.
Cán bộ, giảng viên nhà trường luôn dành nhiều thời gian nghiên cứu tại Thư viện
Thứ ba, xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, nhân viên thư viện đủ khả năng quản lý, vận hành, khai thác và xây dựng nguồn tài nguyên thông tin cho thư viện.
Đội ngũ cán bộ, nhân viên thư viện có vai trò cực kỳ quan trọng quyết định sự thành bại của quá trình đưa Thư viện số vào hoạt động và duy trì nó hoạt động có hiệu quả. Vì vậy, cần đào tạo, đào tạo lại và tự bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, nhân viên thư viện có đủ trình độ tiếp quản những nội dung của Thư viện số, chú trọng đến các kiến thức về mạng máy tính, xây dựng cơ sở dữ liệu thư mục, cơ sở dữ liệu toàn văn, xử lý dữ liệu cập nhật vào máy tính… Ngoài trình độ về chuyên môn thông tin - thư viện, cán bộ, nhân viên thư viện nhất thiết phải có trình độ nhất định về tin học; phải nhiệt tình, trách nhiệm công việc, luôn đoàn kết, sẵn sàng hỗ trợ, giúp đỡ lẫn nhau, cùng nhau hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Thứ tư, làm tốt công tác bồi dưỡng bạn đọc tra cứu, khai thác thông tin và phát triển mạng lưới cộng tác viên cho thư viện.
Hoạt động của thư viện được đánh giá đạt hiệu quả trước hết là bạn đọc có thể tra cứu, khai thác thông tin điện tử đúng ý định một cách dễ dàng, nhanh chóng. Nguồn thông tin điện tử trong hệ thống Thư viện số dùng chung trong Bộ Quốc phòng rất đa dạng, phong phú; không chỉ nghiên cứu ở thư viện của Nhà trường mà bạn đọc có thể khai thác ở các học viện, nhà trường, đơn vị trong toàn quân. Vì vậy, biết cách tra cứu, khai thác thông tin là một nội dung quan trọng. Để bạn đọc có thể tra cứu, khai thác thông tin dễ dàng, cần phải tổ chức tập huấn chặt chẽ và thường xuyên bồi dưỡng, hướng dẫn cho bạn đọc kỹ năng tra cứu, khai thác thông tin điện tử trên thư viện. Ngoài ra, muốn cho thư viện hoạt động liên tục và thông suốt, nguồn thông tin của thư viện ngày càng lớn và phong phú, không chỉ trông chờ vào đội ngũ cán bộ, nhân viên thư viện mà cần phải huy động được mạng lưới đội ngũ cộng tác viên mạnh mẽ cho thư viện. Đây là những cán bộ, giáo viên, học viên của Nhà trường và có thể cả những cán bộ trong và ngoài quân đội; do vậy, Nhà trường cần có quy định, chế độ, chính sách đãi ngộ phù hợp để động viên, khuyến khích được mọi đối tượng tham gia phát triển nguồn thông tin cho thư viện, góp phần đưa thư viện đúng tầm của một Trường Quân sự, một trung tâm đào tạo cán bộ cho lực lượng vũ trang Quân khu 7.
Đội ngũ cán bộ, nhân viên thư viện có vai trò cực kỳ quan trọng quyết định sự thành bại của quá trình đưa Thư viện số vào hoạt động và duy trì nó hoạt động có hiệu quả. Vì vậy, cần đào tạo, đào tạo lại và tự bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, nhân viên thư viện có đủ trình độ tiếp quản những nội dung của Thư viện số, chú trọng đến các kiến thức về mạng máy tính, xây dựng cơ sở dữ liệu thư mục, cơ sở dữ liệu toàn văn, xử lý dữ liệu cập nhật vào máy tính… Ngoài trình độ về chuyên môn thông tin - thư viện, cán bộ, nhân viên thư viện nhất thiết phải có trình độ nhất định về tin học; phải nhiệt tình, trách nhiệm công việc, luôn đoàn kết, sẵn sàng hỗ trợ, giúp đỡ lẫn nhau, cùng nhau hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Thứ tư, làm tốt công tác bồi dưỡng bạn đọc tra cứu, khai thác thông tin và phát triển mạng lưới cộng tác viên cho thư viện.
Hoạt động của thư viện được đánh giá đạt hiệu quả trước hết là bạn đọc có thể tra cứu, khai thác thông tin điện tử đúng ý định một cách dễ dàng, nhanh chóng. Nguồn thông tin điện tử trong hệ thống Thư viện số dùng chung trong Bộ Quốc phòng rất đa dạng, phong phú; không chỉ nghiên cứu ở thư viện của Nhà trường mà bạn đọc có thể khai thác ở các học viện, nhà trường, đơn vị trong toàn quân. Vì vậy, biết cách tra cứu, khai thác thông tin là một nội dung quan trọng. Để bạn đọc có thể tra cứu, khai thác thông tin dễ dàng, cần phải tổ chức tập huấn chặt chẽ và thường xuyên bồi dưỡng, hướng dẫn cho bạn đọc kỹ năng tra cứu, khai thác thông tin điện tử trên thư viện. Ngoài ra, muốn cho thư viện hoạt động liên tục và thông suốt, nguồn thông tin của thư viện ngày càng lớn và phong phú, không chỉ trông chờ vào đội ngũ cán bộ, nhân viên thư viện mà cần phải huy động được mạng lưới đội ngũ cộng tác viên mạnh mẽ cho thư viện. Đây là những cán bộ, giáo viên, học viên của Nhà trường và có thể cả những cán bộ trong và ngoài quân đội; do vậy, Nhà trường cần có quy định, chế độ, chính sách đãi ngộ phù hợp để động viên, khuyến khích được mọi đối tượng tham gia phát triển nguồn thông tin cho thư viện, góp phần đưa thư viện đúng tầm của một Trường Quân sự, một trung tâm đào tạo cán bộ cho lực lượng vũ trang Quân khu 7.
Thiếu tá CN Phạm Thị Sim
Tiểu đoàn 3, Trường Quân sự Quân khu 7
Tiểu đoàn 3, Trường Quân sự Quân khu 7
.jpg)
.jpg)
