Mới đây, Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công thương) cho biết đã nhận được thông tin từ Phái đoàn Việt Nam tại Geneva về việc Ủy ban Quản lý Thương mại quốc tế Nam Phi (ITAC) ban hành thông báo áp dụng biện pháp tự vệ tạm thời đối với sản phẩm thép cuộn chống ăn mòn nhập khẩu vào Khối Liên minh Hải quan Nam Phi (SACU).
Theo thông báo này, Việt Nam được loại trừ khỏi biện pháp tự vệ tạm thời do là quốc gia đang phát triển có thị phần nhập khẩu dưới 3% và tổng nhập khẩu từ các quốc gia tương tự không lớn hơn.
Được biết, sản phẩm bị điều tra là thép cuộn chống ăn mòn (Corrosion resistant steel coil) được phân loại theo mã hàng hóa nhập khẩu của Cộng hòa Nam Phi 7210.61.20, 7210.61.30, 7225.92.25 và 7225.92.35.
Nam Phi không áp thuế tự vệ tạm thời đối với thép cuộn Việt Nam
Ngày khởi xướng điều tra: 17/1/2025 (Vụ việc đã được khởi xướng ngày 27/12/2024 trước đó, nhưng sau đó đã được chấm dứt và khởi xướng lại cùng ngày). Giai đoạn điều tra: Từ tháng 5/2021 đến tháng 4/2024.
Trong thông báo Kết luận sơ bộ, Ủy ban Quản lý Thương mại quốc tế Nam Phi cho rằng lượng nhập khẩu có sự gia tăng mạnh, đột ngột, rõ nét và gần trong giai đoạn điều tra, với mức gia tăng 17,16% từ năm 2022 đến 2023. Lượng nhập khẩu chủ yếu đến từ Trung Quốc.
Ngoài ra, ITAC sơ bộ kết luận rằng ngành sản xuất của SACU đã phải đối mặt với thiệt hại nghiêm trọng trong thời kỳ điều tra. Các chỉ tiêu như sản lượng, doanh số bán hàng trong nước, lợi nhuận, thị phần, tỷ lệ sử dụng công suất và nhân công đều suy giảm đáng kể trong giai đoạn điều tra.
Mặc dù có một số nguyên nhân khác góp phần gây ra thiệt hại, như việc suy giảm cầu đối với thép, giảm đầu tư cơ sở hạ tầng, gia tăng chi phí đầu vào, hạn chế về logistics và cung cấp năng lượng… nhưng đây không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra thiệt hại của ngành sản xuất trong nước.
ITAC cho rằng việc dư thừa công suất thép của Trung Quốc dẫn tới sự gia tăng hàng nhập khẩu đột ngột vào Nam Phi.
Thuế quan mà các quốc gia sử dụng áp dụng để bảo vệ ngành sản xuất thép trong nước dẫn đến hoạt động xuất khẩu thép của Trung Quốc đã được chuyển hướng sang các quốc gia có mức thuế thấp hơn.
Căn cứ nội dung trên, ITAC đề xuất áp dụng mức thuế tự vệ tạm thời ở mức 52,34% trong thời gian 200 ngày cho đến khi có kết luận cuối cùng của vụ việc.
Về loại trừ khỏi biện pháp tự vệ, theo quy định của WTO, các quốc gia đang phát triển có thị phần nhập khẩu dưới 3% và tổng lượng nhập khẩu của các quốc gia này không lớn hơn 9% có thể được loại trừ khỏi biện pháp tự vệ. Việt Nam nằm trong danh sách các nước được loại trừ do thỏa mãn tiêu chí có lượng nhập khẩu dưới 3% vào Nam Phi.
Theo Cục Phòng vệ thương mại, kết quả sơ bộ trên góp phần hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam tiếp tục duy trì xuất khẩu sản phẩm thép chống ăn mòn sang khối SACU trong thời gian tới. Tuy nhiên, các doanh nghiệp và hiệp hội cần tiếp tục theo dõi diễn biến vụ việc cho đến khi có Kết luận cuối cùng về vụ việc này.
Được biết, thép chống ăn mòn (thép mạ) là sản phẩm được chế tạo đặc biệt để chống lại sự phá hủy do tác động của môi trường như nước, không khí, hóa chất hay các quá trình điện hóa. Sản phẩm này có thể là thép không gỉ hoặc thép thường được phủ lên một lớp bảo vệ nhằm nâng cao khả năng kháng ăn mòn.
Mặc dù chưa có số liệu chính thức về khối lượng thép chống ăn mòn Việt Nam xuất khẩu sang Nam Phi, tuy nhiên việc khu vực này không áp dụng thuế tự vệ đối với mặt hàng trên là cơ hội lớn để các doanh nghiệp nội địa đẩy mạnh xuất khẩu, mở rộng thị phần.
Thúy Hà
