(QK7 Online) - Từ ngày 27 đến 31/12/ 2017 Đội K72, Bộ CHQS tỉnh Bình Phước đã tìm kiếm và quy tập 15 mộ liệt sĩ tại Sân bay VoDiêu thuộc phum ChôngĐoong, xã Tapengrưxay, huyện Kongpongsavai, tỉnh Kongpongthom, Vương quốc Campuchia.
Cán bộ, nhân viên Đội K72 quy tập mộ liệt sỹ Việt Nam tại Campuchia.
Sân bay VoDiêu có từ thời Pháp, được xây dựng để dùng cho cả mục đích dân sự và quân sự, sau này được Mỹ dùng vào mục đích quân sự để phục vụ cho chiến tranh từ những năm 1965. Sân bay này cách Trung tâm thành phố SơTưngXen của tỉnh Kongpongthom khoảng 11 km về hướng Đông Bắc, nằm ngay cạnh Lộ 62 đường đi từ Thành phố SơTưngXen đến huyện Lờ Viên của tỉnh Prechvihia, phía trong sân bay này có 2 Trảng (1 trảng lớn, một trảng nhỏ - là rừng tái sinh), toàn bộ khu đất của sân bay và 2 trảng này hiện vẫn nằm trong sự quản lý của Nhà nước, không có dân ở; tuy nhiên trên thực tế người dân hiện nay đã lấn chiếm một phần để canh tác trồng điều và một số loại cây khác.
Nhân chứng cung cấp thông tin là ông Chuôn Hon 77 tuổi ngụ ở phum ÔsaLa, xã Kôngpôngsavai, huyện Kôngpôngsavai, tỉnh KôngpôngThom, trước đây ông này dẫn đường đưa bộ đội Việt Nam vào đánh khu vực Sân bay năm 1971. Theo ông Chuôn Hon cung cấp khu vực này có khoảng 2 – 3 hàng mộ được chôn về hướng Đông - Tây của một trong hai trảng này, năm 2010 ông đã cung cấp thông tin này cho Đại tá Trần Văn Hợp, Đội trưởng Đội K70, Cục Chính trị Quân khu, nhưng đến năm 2014, ông Chuôn Hon đã chết.
Từ thông tin trên, từ năm 2010, Đội K70, Cục chính trị Quân khu đã tổ chức lực lượng vào đào tìm nhiều lần nhưng chưa phát hiện được khu vực mộ.
Ngày 27/12/2017, lực lượng đào tìm của Đội K72, đã phát hiện được một hố chôn có đất mùn và tro đen lẫn xương vụn. Tiếp đó, trong các ngày từ ngày 29/12 đến ngày 31/12/2017, Đội K72 tiếp tục đào tìm thì phát hiện thêm được 14 mộ. Tất cả đều đã bị đốt trước khi chôn xuống, các di vật còn lại rất ít.
Đội K72 Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Bình Phước đã cùng với Tiểu khu quân sự tỉnh Kongpongthom để xác minh khu vực mộ. Qua đó thống nhất khu vực mộ này cơ bản trùng cả về hướng lẫn về số lượng hàng mộ mà nhân chứng cung cấp.
Về phong tục tập quán của người Campuchia Bạn cho biết từ trước đến nay (kể cả bộ đội của họ) khi chết sẽ đốt lấy một phần tro bỏ vào hũ sành đưa vào Chùa hoặc mang về nhà để thờ cúng, số còn lại đem thả xuống sông, thời chính quyền LonNon khi chúng giết dân thì thường cày đất sau đó vứt xác dân xuống lấp lại chứ không chôn cẩn thận như khu vực mộ này. Khu vực này là khu vực quân sự nên không có dân ở đây.
Trên cơ sở nguồn thông tin do nhân chứng cung cấp, căn cứ vào thực tế những năm chiến tranh ở khu vực này; căn cứ vào phong tục tập quán của người dân Campuchia và thực địa đào tìm, đoàn kết luận khu vực mộ này là của bộ đội Việt Nam.
Chúng tôi xin thông tin về đặc điểm khu mộ để tìm đơn vị và thân nhân cho các liệt sỹ. Qua đây những ai là đồng đội hoặc các cựu chiến binh đã tham gia chiến đấu tại khu vực này biết thông tin về khu 15 mộ ở Sân bay VoDiêu thuộc phum ChôngĐoong, xã Tapengrưxay, huyện Kongpongsavai, tỉnh Kongpongthom, xin liên hệ với Đội K72 qua địa chỉ: Trung tá Nguyễn Quang Trung, Chính trị viên Đội K72, Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Bình Phước, Điện thoại 0914879229 để tìm đơn vị và thân nhân cho liệt sỹ.
Lê Huy Chung